Καλησπέρα σας,

Σήμερα θα σας παρουσιάσω το βιβλίο Το Κορίτσι στο Καφέ της Μαρίας Σαράτση, ένα έργο που μπορεί να διαβαστεί σε λίγες ώρες, αλλά μένει πολύ περισσότερο στην καρδιά και στη σκέψη του αναγνώστη. Πρόκειται για μια τρυφερή, βαθιά ανθρώπινη ιστορία, γραμμένη με λογοτεχνική απλότητα, εσωτερικότητα και πηγαία συγκίνηση.

Ο πρωταγωνιστής, ο Νίκος Ευσταθίου, είναι ένας άνδρας τριάντα ετών, μεγαλωμένος μέσα στην οικονομική άνεση και την οικογενειακή προστασία. Ο πατέρας του, φιγούρα δυνατή αλλά και συγκινητικά ανθρώπινη, του προσφέρει ένα πολυτελές διαμέρισμα, ένα σταθερό εισόδημα και μια ζωή χωρίς στερήσεις. Όμως, πίσω από αυτή την άνεση, υπάρχει και η εσωτερική στασιμότητα — η οκνηρία, η απουσία ουσιαστικής εμπειρίας, η άγνοια του αληθινού πόνου.

Με αφοπλιστική ειλικρίνεια, ο αφηγητής μάς περιγράφει τον εαυτό του, λέγοντας:

«Καταλάβατε γιατί κατέληξα λίγο τεμπέλης, λίγο οκνηρός, λίγο τρελούτσικος, λίγο ζήτουλας και λίγο απ’ όλα τέλος πάντων.»

Η φράση αυτή δεν είναι μόνο χιουμοριστική. Είναι και αποκαλυπτική για το πώς βλέπει ο ίδιος τον εαυτό του: ένας νέος που δεν έχει ακόμα βρει το νόημα της ζωής του.

Ωστόσο, όλα αυτά αρχίζουν να αλλάζουν όταν ο πατέρας του πεθαίνει. Ο Νίκος, αναγκασμένος πια να αναλάβει την επιχείρηση, ωριμάζει. Όχι απότομα, αλλά σταδιακά, μέσα από μια διαδρομή που περνά από τον πόνο, την απώλεια, τη μοναξιά, αλλά και τη βαθιά ενδοσκόπηση. Ο πιο δυνατός σύμμαχός του σε αυτή την πορεία είναι… ένας σκύλος. Ο Κλεφτράκος.

Ο σκύλος αυτός δεν είναι απλώς ένα κατοικίδιο. Είναι σύμβολο. Συμβολίζει τη συντροφικότητα, την αγνότητα, την πίστη, την αγάπη χωρίς όρους. Είναι αυτός που του δείχνει πώς είναι να φροντίζεις, να μοιράζεσαι, να δίνεσαι. Σε μια σκηνή, ύστερα από τον θάνατο του πατέρα, διαβάζουμε:

«Σαν δυο φίλοι αγκαλιαστήκαμε και κλάψαμε τη χαμένη ζωή του πατέρα μου…»

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο σκύλος γίνεται καθρέφτης της ψυχής του ήρωα. Μαζί του, μαθαίνει να αγαπά ξανά, να εμπιστεύεται, να ωριμάζει με τρόπο αληθινό και όχι επιφανειακό.

Όμως, το βιβλίο κορυφώνεται — ή καλύτερα, μετατοπίζεται — όταν, μια μέρα, σε έναν απλό πεζόδρομο, ανακαλύπτει ένα μικρό καφέ. Εκεί, ανάμεσα σε μπουκαμβίλιες, λευκές αυλές και ήρεμα τραπεζάκια, θα γνωρίσει το «κορίτσι στο καφέ». Μια κοπέλα με απότομη, σχεδόν εχθρική συμπεριφορά, που όμως κρύβει μέσα της κάτι βαθύτερο. Ο ίδιος ο αφηγητής ομολογεί:

«Τα μάτια της πετούσαν αστραπές… το πρόσωπό της γεμάτο οργή… Τι κρίμα, σκέφτηκα, και είναι τόσο όμορφη κοπέλα.»

Αυτό που τον μαγνητίζει δεν είναι μόνο η εμφάνισή της. Είναι και το μυστήριο. Η σιωπή της. Η αδιευκρίνιστη πληγή που κουβαλά. Η στιγμή που τη βλέπει να αγκαλιάζει ένα μικροσκοπικό αδέσποτο γατάκι, αλλάζει την οπτική του:

«Το σήκωσε ψηλά… Το έσφιγγε επάνω της με λαχτάρα. Το χάιδεψε και του ψιθύριζε γλυκόλογα…»

Αυτό το κορίτσι δεν είναι απλώς μια σερβιτόρα. Είναι μια ψυχή πληγωμένη, γεμάτη τρυφερότητα, που δεν ξέρει πώς να την εκφράσει στους ανθρώπους – γι’ αυτό και την κατευθύνει στα ζώα.

Η γραφή της Μαρίας Σαράτση είναι γεμάτη ζωντανές εικόνες, καθημερινές σκηνές και εσωτερικούς μονολόγους που δεν κουράζουν, αλλά αντιθέτως φέρνουν τον αναγνώστη κοντά στον ήρωα. Το χιούμορ, ο αυτοσαρκασμός, αλλά και η φιλοσοφική διάθεση διαποτίζουν το κείμενο. Υπάρχουν φράσεις που θα μπορούσαν να σταθούν ως μικρές προσωπικές αλήθειες:

«Η ζωή θέλει χορό για να ξορκίσουμε τον θάνατο. Θέλει τραγούδι για να υμνήσουμε την καινούργια μέρα που ξημερώνει.»

Αυτό που προσωπικά ξεχώρισα είναι η ειλικρίνεια του κειμένου. Δεν είναι ένα μυθιστόρημα δράσης ή ανατροπών. Είναι ένα έργο ψυχής. Είναι σαν να κάθεσαι κι εσύ σ’ εκείνο το καφέ και να παρακολουθείς τους ανθρώπους γύρω σου. Να βλέπεις την ομορφιά που υπάρχει μέσα στις σιωπές, στις ματιές, στις μικρές τρυφερές πράξεις.

Η σχέση του ήρωα με τον πατέρα του, η απώλεια, η συντροφικότητα του σκύλου, η απροσδόκητη συνάντηση με την κοπέλα — όλα αυτά συνθέτουν ένα ψυχολογικό ταξίδι από την ανωριμότητα στην αποδοχή. Από την επιπολαιότητα στην ευθύνη. Και τελικά, στην ωριμότητα που γεννιέται όχι με βαρύγδουπες αποφάσεις αλλά μέσα από την κατανόηση του εαυτού και των άλλων.

Το Κορίτσι στο Καφέ δεν είναι απλώς μια ιστορία. Είναι μια υπενθύμιση. Ότι οι πιο δυνατές στιγμές της ζωής μας δεν έρχονται όταν τις προγραμματίζουμε, αλλά όταν τις επιτρέπουμε. Όταν αφήνουμε τον εαυτό μας να συγκινηθεί, να πληγωθεί, να αγαπήσει και να δει πίσω από το προφανές.

Για όλους αυτούς τους λόγους, το προτείνω με ιδιαίτερη θέρμη. Είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται με μια ανάσα αλλά μας μένει για πολύ. Ένα έργο που δεν φωνάζει, δεν διεκδικεί εντυπώσεις, αλλά μας μιλά αληθινά – με ειλικρίνεια, ανθρωπιά και συναίσθημα.

Σας ευχαριστώ πολύ.