Δημιουργία κειμένου – Επιμέλεια και διόρθωση

Συνδυασμός θεωρητικής και πρακτικής γνώσης

Τα μυστικά της γραφής- Διαδικασία έκδοσης ενός βιβλίου

Σκοπός

Η επιμέλεια-διόρθωση κειμένων συνδέεται άμεσα με την εκδοτική διαδικασία. Δεν μαθαίνεις απλώς να διορθώνεις ένα κείμενο, αλλά το κάνεις στην προοπτική της έκδοσής του και άρα παρακολουθείς όλη τη διαδικασία μέχρι την τελική εκτύπωση.  

Κάτι ανάλογο ισχύει και στην επιμέλεια ενός άλλου κειμένου, ενός άλλου είδους γραφής.

Ο επιμελητής, στη δική μας στόχευση, οφείλει να μάθει πώς γράφεται ένα κείμενο με διαφορετικές απαιτήσεις, ώστε να εξελίσσεται η άποψή του για τη διόρθωση. Όπως ένας προπονητής ποδοσφαίρου δεν μπορεί να είναι καλός προπονητής αν δεν έχει παίξει ποδόσφαιρο, έτσι ένας επιμελητής που δεν γνωρίζει να γράφει, δεν μπορεί να αντιληφθεί τη σημασία ή τις αδυναμίες ενός κειμένου, δεν μπορεί να στηρίξει το ύφος του συγγραφέα αλλά και να παίξει εποικοδομητικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας νέας συγγραφικής γενιάς.

Υπάρχουν φιλόλογοι που ενώ γνωρίζουν τους κανόνες -συντακτικούς και ορθογραφικούς- κάνουν λάθη για δύο λόγους:

1. Δεν ενδιαφέρονται να μπουν στο πνεύμα, στο ύφος του κειμένου, δεν επιμελούνται με τη λογική της διαφύλαξης του «χαρακτήρα» του.
2.  Δεν έχουν πρακτική εμπειρία, που σημαίνει, πως γνωρίζουν αλλά δεν μπορούν να εφαρμόσουν τις γνώσεις τους.
3. Είναι τυπικοί και σχολαστικοί, ενώ όφειλαν να είναι ευέλικτοι και “ανοιχτοί” σε μια νέα άποψη και αντίληψη.

Πέραν αυτών, είναι απαραίτητο ο καλός επιμελητής να έχει άποψη και γνώση θεμάτων που άπτονται της λογοτεχνίας κυρίως, αλλά και της φιλοσοφίας, της κοινωνιολογίας ή της ιστορίας.

Τα εφόδια που μπορεί να αποκτήσει κάποιος σε αυτή τη λογική, μπορούν να του αποφέρουν μια αντίστοιχη επαγγελματική ενασχόληση με μεγάλη ζήτηση στην αγορά εργασίας καθώς τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα συνεχίζουν να πληθαίνουν.

Ο καλός επιμελητής μπορεί να είναι παράλληλα ικανός συντάκτης και αρθρογράφος.

Η επιμέλεια-διόρθωση των κειμένων, ως αναπόσπαστο μέρος της παραγωγικής αλυσίδας, αποτελεί μια σύνθετη διαδικασία.

Σημαντικό μέρος της εκπαίδευσης αποτελεί και η χρήση του προφορικού λόγου, καθώς σε πολλές περιπτώσεις ο γραπτός από τον προφορικό λόγο παραμένουν αξεχώριστοι.

Όπως συμβαίνει στο θέατρο (Γκροτόσφκι, Στανισλάφσκι), με τον ηθοποιό να επιχειρεί, υπό την καθοδήγηση του σκηνοθέτη, να κάνει σωστά τις κινήσεις που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένο κείμενο:

να ανοίξει, ας πούμε, ένα παράθυρο για να δεχτεί τις ακτίνες του ήλιου, για να προϋπαντήσει ένα αγαπημένο πρόσωπο, για να μπει λίγος καθαρός αέρας, ή απλά για να εκδηλώσει κάπως την αμηχανία του.      

Οι “ακριβείς κινήσεις”, φέρνουν συναίσθημα, εξοικειώνουν με το κείμενο, υλοποιούν τον στόχο, που είναι να μετουσιωθεί η γνώση σε πράξη με περιεχόμενο.  

Παράλληλα, ο επιμελητής θα πρέπει να εξοικειωθεί με τις νέες τεχνολογίες που  παρέχουν «άπειρα» εργαλεία-μέσα για πιο αποτελεσματική ενασχόληση.

Η μελέτη επιτρέπει την καλύτερη ερμηνεία και των πιο βαθιών ή απαιτητικών νοημάτων, στον να έρθει σε επαφή, να κατανοήσει και να εφαρμόσει απαιτητικές και σύνθετες έννοιες. Έτσι, του παρέχεται η δυνατότητα να διευρύνει τις γνώσεις τους παράγοντας γραπτό λόγο.

Η δυνατότητα πρακτικής εφαρμογής σε κείμενα παρέχεται ολοκληρωτικά από τον εκδοτικό οίκο, καθώς η παραγωγή βιβλίων είναι συνεχής.

Πρόγραμμα και εργαλεία εκπαίδευσης  

1. Μελέτη λογοτεχνικών κειμένων
2. Προσδιορισμός του ύφους του συγγραφέα
3. Επιλογή της κατάλληλης μεθοδολογίας διόρθωσης (συμβάσεις)
4. Θεμελιώδεις κατευθυντήριοι άξονες
5. Κλειδιά του word
6. Τεστ αξιολόγησης. Μπορεί να περιλαμβάνουν ερωτήσεις αντιστοίχισης ορθών απαντήσεων, πολλαπλής επιλογής, αληθινής/ψευδούς δήλωσης.
7. Διόρθωση διαφορετικού είδους κειμένων: δημοσιογραφικών, ερευνητικών, ρεπορτάζ, δοκιμίων, μυθιστορημάτων, διηγημάτων, νουβέλας, αναλύσεων, εκπαιδευτικών δοκιμίων, παραμυθιών κ.λπ.).
8. Διόρθωση σελιδοποιημένου κειμένου
9. Λέξεις συνώνυμα
10. Αντικατάσταση μιας λέξης με φράση και το ανάποδο
11. Από το φλύαρο στο λιτό κείμενο
12. Γραπτή αποτύπωση ενός νοήματος
13. Προφορική απόδοση ενός κειμένου
14. Κανόνες «στησίματος» ενός βιβλίου
15. Σε τι διαφέρει η διόρθωση από την επιμέλεια
16. Ελεύθερη απόδοση ενός κειμένου  
17. Κώδικας δεοντολογίας και οι βασικές αρχές που διέπουν το έργο του επιμελητή-διορθωτή και καθορίζουν τη στάση του απέναντι στον συγγραφέα
18. Ορθογραφία (στίξη, συλλαβισμός, τονισμός, σύνθετες λέξεις)
19. Γραμματικοί κανόνες
20. Λάθη στον προφορικό και γραπτό δημοσιογραφικό λόγο
21. Λάθη στην καθομιλουμένη

Φιλικά,

Νίκος Παπανικολάου, εκδότης

Εκδόσεις ΚΟΜΝΗΝΟΣ

Μεγάλου Αλεξάνδρου 100

2130434485/ 6944799607

komninosbooks@gmail.com

www.facebook.com/komninos.shop