
Τίποτα δεν μένει σταθερό, όλα είναι εύθραυστα και οι αξίες μαζί.
Σύμφωνα με τον Lyotard, η νεωτερικότητα στηριζόταν σε μεγάλες συλλογικές αφηγήσεις (Θεός, Έθνος, Πρόοδος, Οικογένεια, Επανάσταση). Σήμερα αυτές έχουν χάσει την καθολική ισχύ τους με αποτέλεσμα καμία ενιαία πηγή αξιών να μην δεσπόζει, η κοινωνία να γίνεται πολυφωνική αλλά και να αποσυντονίζεται.
Ατομικοποίηση
Οι άνθρωποι πλέον καλούνται να “φτιάξουν μόνοι τους” την ταυτότητά τους, το νόημα και το αξιακό τους πλαίσιο, με σημαντικό κόστος την ανασφάλεια, τη μοναξιά, τη διάλυση του συλλογικού αισθήματος.
Ο Bauman μιλά για “υγρές” κοινωνίες: τίποτα δεν μένει σταθερό, όλα είναι εύθραυστα και οι αξίες μαζί.
Αποδυνάμωση της κοινότητας
Ο Durkheim έλεγε ότι όταν η συλλογική συνείδηση εξασθενεί, εμφανίζεται ανομία: έλλειψη κοινού πλαισίου, σύγχυση ρόλων, δυσφορία.
Σήμερα: Η οικογένεια είναι ρευστή, η θρησκεία είναι ιδιωτική, οι τοπικές κοινότητες έχουν διαλυθεί, ο δημόσιος χώρος υποχωρεί μπροστά στο ιδιωτικό και το ψηφιακό.
Η “ηθική” δεν μεταδίδεται συλλογικά, διαμορφώνεται ad hoc.