Της Τρισεύγενης  Γ.  Γκοτσίνου 

Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει… λέει η γνωστή παροιμία που με προφανή υπερβολή αγκαλιάζει τον κρυφό πόθο κάθε ανθρώπου. Σαν ήμουν μικρή τούτη η αγαπημένη φράση γινόταν συχνότατα το επιχείρημά μου στο άκουσμα της πρόγνωσης του καιρού που κουβαλούσε κρύο ή βροχή, μα και σε όσους εκ των μεγαλυτέρων επαναλάμβαναν μετ’ επιτάσεως «βάλε κάτι επάνω σου θα πουντιάσεις!» Και με αυτή την αδιόρατη απειλή του κρυολογήματος έχουν μεγαλώσει ολόκληρες γενιές με μοναδικό αντίδοτο τη λαχτάρα του καλοκαιριού!  

Βρέθηκα κάποτε στη συνάντηση λήξης του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής, που παρακολουθεί η κόρη μου. Μαζί με τα παιδιά, η δασκάλα έδωσε σε όλους εμάς τους γονείς χαρτί και μολύβι. «Γράψτε αυθόρμητα τι έρχεται στον νου σας σκεπτόμενοι το καλοκαίρι», μας είπε απλά. Στο ερέθισμα αυτό ο εγκέφαλος, με βοηθό τη λαχτάρα – που είναι πάντα φωλιασμένη μέσα μας για αυτό το κομμάτι του χρόνου – ξεκίνησε ενεργοποιώντας τη διαδικασία του καταιγισμού. Στα πρόσωπά μας τα χαμόγελα διαγράφονταν έντονα, καθώς ο νους μας πλημμύριζε από εικόνες, ήχους, μυρωδιές και το χαρτί μας από λέξεις! Ύστερα, επιλέγοντας μερικές από αυτές που είχαμε καταγράψει, φτιάξαμε φράσεις που, δίχως να το συνειδητοποιούμε, έδωσαν πνοή στις πιο δυνατές καλοκαιρινές μας μνήμες κάνοντάς μας πολύ χαρούμενους! Μήπως η γοητεία του καλοκαιριού κρύβεται κάπου ανάμεσα στον ρεαλισμό της ύπαρξής της και στην υπερβατική διάσταση νοερών διεργασιών και συναισθημάτων, που έχει τη δύναμη να μας προκαλεί απλά και μόνο το άκουσμά της;  

   Το καλοκαίρι, λοιπόν, θα μπορούσαμε να το απεικονίσουμε ζωγραφίζοντας ένα ψηλό και σκιερό δέντρο με τρία κλαδιά. Το πρώτο του κλαδί είναι τα καλοκαίρια της παιδικής και νεανικής μας ηλικίας. Είναι εκεί που γεννήθηκε η μαγεία, που αδιαλείπτως μας συνδέει έκτοτε με την ομορφιά του καλοκαιριού. Είναι η επιτομή της ανεμελιάς και της ευτυχίας, που τη συνιστούν τα πιο απλά πράγματα στη ζωή μας. Οι φίλοι και το παιχνίδι μαζί τους δίχως άλλη έννοια,  η αβερτοσύνη της εξοχής χέρι χέρι με μια πρωτόγνωρη αίσθηση ανεξαρτησίας, η αλληλεπίδραση στον παιδικό μικρόκοσμο όπως αυτός γεννιέται στις πλατείες, οι ατελείωτες ώρες στη θάλασσα που ξορκίζουν κάθε είδους δέσμευση χαρίζοντας ελευθερία, η ηρεμία και η γαλήνη που τα βουνά σκορπίζουν σαν αφεθούμε στην αγκαλιά των δέντρων. Ακόμη, τα λογιών λογιών φρούτα που μας πλημμυρίζουν με γεύσεις, όταν νιώθουμε αποκαμωμένοι από τη ζέστη, οι δροσερές νύχτες και ο έναστρος ουρανός, οικοδεσπότες ακούραστοι τα καλοκαιρινά βράδια για τους φίλους και κουμπάρους που σμίγουμε μετά από καιρό ή την παρέα μας από θείους και ξαδέρφια, που ανταμώνουμε στα χωριά των παππούδων και των γιαγιάδων μας. Η μουσική του νερού που παιχνιδιάρικα μας συντροφεύει σαν γίνεται κύμα ή που φλύαρα μας συνοδεύει σαν περπατάμε στην όχθη του ποταμού ή που φορώντας την κρυστάλλινη φορεσιά της, μας ξεδιψά κυλώντας αδιάκοπα από κάποια πετρόχτιστη πηγή των ορεινών προορισμών.  

Ύστερα, είναι και μελωδίες των αγαπημένων τραγουδιών που σημαδεύουν τις βόλτες και τις στιγμές μας, που έχουν τη δύναμη με μια τους νότα να μας ταξιδέψουν αστραπιαία στον χρόνο, ζωντανεύοντας όσα έχουμε αγαπήσει και κουβαλάμε στη βαλίτσα με τις θύμησές μας! 

Στο άλλα δυο κλαδιά του δέντρου κατοικούν τα καλοκαίρια του σήμερα και του αύριο. Τα ταξίδια που θέλουμε να κάνουμε, οι φίλοι που έχουμε επιθυμήσει να δούμε, η χαλάρωση του σώματος και η ξεκούραση του μυαλού μας που η κάθε είδους έννοια και υποχρέωση μας το ταλαιπωρεί ολοχρονίς! Σε αυτές τις λιγοστές ημέρες ανάπαυλας της ενήλικης ζωής μας προσπαθούμε να χωρέσουμε τη λαχτάρα του καλοκαιριού που κουβαλάμε σχεδόν ένα χρόνο, να στριμώξουμε ότι ονειρευόμαστε και να βιώσουμε τις διακοπές μας εξοστρακίζοντας κάθε πιθανότητα να παρεισφρήσει οποιοσδήποτε αστάθμητος παράγοντας ικανός να τινάξει στον αέρα την επένδυση ενός έτους!… γιατί έτσι ως επένδυση αντιμετωπίζουμε τα καλοκαίρια μας, ως την εναπόθεση των επιθυμιών ενός ολάκερου χρόνου! Και τι παράδοξο, το μέγεθος των προσδοκιών μας είναι αντιστρόφως ανάλογο της διάρκειας του καλοκαιριού! Και κάπου εκεί –ύπουλα και δυσδιάκριτα– μπορεί να χαθεί η γοητεία του καλοκαιριού δίνοντας αθέλητα τη θέση της στο άγχος, για να προλάβουμε ό,τι έχουμε σχεδιάσει στο μυαλό μας ή στην απογοήτευση αν κάτι συμβεί εκτός των πλάνων μας.   

Και σαν να μην έφτανε η μαθηματική εκδοχή που πια έχουμε αποδώσει στο καλοκαίρι –ως μια πολυπαραγοντική εξίσωση της οποίας εμμονικά αναζητούμε τη μια και μόνη λύση– έρχεται να προστεθεί και μια άλλη διάσταση ουδόλως επιθυμητή μα σαφέστατα υπαρκτή… Τα κολασμένα καλοκαίρια που η περιβόητη κλιματική αλλαγή μας έχει προσφάτως συστήσει, κάτι σαν τον κακό αδερφό του λατρεμένου καλοκαιριού! Μέρες ατελείωτες με ανυπόφορη ζέστη που μας ταλανίζουν περιγελώντας τη μεσογειακή αντίληψη των τριών αγαπημένων μηνών του χρόνου αδρανοποιώντας νου και σώμα. Πως, επομένως, ο κάθε ένας από εμάς μπορεί να συγκεράσει τον πόθο του για το καλοκαίρι με την πραγματική διάστασή του; Με ποιο τρόπο θα ανακαλύψουμε τη μαγεία που κουβαλά το καλοκαίρι κρατώντας την ζωντανή;  

   Το κλειδί ίσως κρύβεται στις στιγμές… η γοητεία του καλοκαιριού βασιλεύει όχι μονάχα στον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο μα και σε κάθε στιγμή του χρόνου που εμείς θα επιλέξουμε προσφέροντας μια δόση ευτυχίας στον εαυτό μας. Από τη μια είναι τα καλοκαίρια που έχουν φύγει αλλά μας έχουν αφήσει τα δώρα τους, θύμησες αγαπημένες που όποτε τις ανακαλούμε παίρνουμε μια δόση ηρεμίας και ξεγνοιασιάς για να μπολιάσουμε και να γλυκάνουμε την απαιτητική καθημερινότητά μας. Από την άλλη είναι η δυνατότητα που έχουμε να δημιουργούμε «καλοκαιράκι» τη στιγμή που εμείς επιλέγουμε ανεξάρτητα από την εποχή του χρόνου… Όσοι και όσα αγαπάμε και για τα οποία νοιαζόμαστε, όσοι και όσα μας εκφράζουν και μας ηρεμούν, όσοι και όσα μας κάνουν χαρούμενους και δημιουργικούς. Εκεί κρύβεται το καλοκαίρι και η ατέρμονη γοητεία του!