Η Γενιά των Μπητ (Beat Generation) ήταν ένα λογοτεχνικό και πολιτισμικό κίνημα που εμφανίστηκε στις ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και άνθισε τη δεκαετία του 1950. Ήταν η πρώτη νεανική «αντικουλτούρα» πριν από το χιπικό κίνημα των ’60s, και άσκησε τεράστια επιρροή στη λογοτεχνία, τη μουσική, την ποίηση και τον τρόπο ζωής.
Βασικοί εκπρόσωποι της γενιάς αυτής ήταν ο Τζακ Κέρουακ (Jack Kerouac) – Ο “πατέρας” του κινήματος, με το καθοριστικό έργο του On the Road (1957). Ο Άλεν Γκίνσμπεργκ (Allen Ginsberg), που έγινε γνωστός για το ποιητικό μανιφέστο Howl (1956). Ακόμη, ο Ουίλιαμ Σ. Μπάροουζ (William S. Burroughs), που το μυθιστόρημά του Naked Lunch (1959), τον έκανε διάσημο. Τέλος, και οι Γκρέγκορι Κόρσο, Λώρενς Φερλινγκέτι, Γκέρυ Σνάιντερ, Νιλ Κάσατι (σύμβολο της “μπητ” ζωής).
Τι σημαίνει ο όρος “beat”;
“Καταπονημένος, περιθωριακός, ρυθμικός, ευλογημένος”. Οι ίδιοι τον ταύτιζαν με την εσωτερική κόπωση από τη μεταπολεμική κανονικότητα, την αναζήτηση πνευματικής και υπαρξιακής ελευθερίας και τη ρήξη με κοινωνικές νόρμες και τον αμερικανικό καθωσπρεπισμό.
Τι διέκρινε τη γραφή τους; Η αυθόρμητη, προφορική έκφραση, οι μακριές, ελεύθερες φράσεις, χωρίς αυστηρή σύνταξη. Ο ρεαλισμός, η εξομολόγηση, το αυτοβιογραφικό ύφος, το χιούμορ, η ειρωνεία και η κοινωνική κριτική.
Η γενιά beat είχε επιρροές από την τζαζ, την μπάιτντις ποίηση και τις ανατολικές φιλοσοφίες.
Οι θεματικοί άξονες των έργων τους
- Ταξίδι και ελευθερία (κυριολεκτικά και υπαρξιακά)
- Απόρριψη καταναλωτισμού και μικροαστικής ζωής
- Σεξουαλική απελευθέρωση
- Ναρκωτικά και ψυχεδελικές εμπειρίες
- Πειραματισμός στην τέχνη και τη ζωή
- Αναζήτηση πνευματικότητας (κυρίως ζεν βουδισμός)
- Αντίθεση στον μιλιταρισμό και τον ψυχροπολεμικό συντηρητισμό
Η γενιά beat ήταν αυτή που άνοιξε τον δρόμο στο χίπικο κίνημα των ’60s, επηρέασε τη ροκ μουσική (Bob Dylan, The Doors, Beatles), συνέβαλε στη σεξουαλική επανάσταση, ενέπνευσε τον spoken word και τη σκηνή της ποίησης δρόμου και έβαλε τα θεμέλια για την αντικουλτούρα και τα κινήματα διαμαρτυρίας.
Από τα πλέον εμβληματικά έργα της γενιάς ήταν τα:
- On the Road – Kerouac
- Howl – Ginsberg
- Naked Lunch – Burroughs
- Dharma Bums – Kerouac
- Kaddish – Ginsberg