Ένα φιλοσοφικό αφήγημα με στοιχεία ψυχολογικού ρεαλισμού

του Στάθη Ευαγγέλου

Το έργο «Η Διαδρομή των Δύο Παρά Τέταρτο» της Ανθής Παπαργυρίου είναι μια εσωτερική, ψυχογραφική αφήγηση, που κινείται ανάμεσα στον ρεαλισμό και την υπαρξιακή αναζήτηση.

Μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση, η συγγραφέας μας εισάγει στην ψυχή μιας γυναίκας που, σε μια φαινομενικά ασήμαντη στιγμή, την αναμονή ενός αστικού λεωφορείου, βιώνει μια στιγμή κρίσης και αφύπνισης. Από την απόφαση να μην επιβιβαστεί, ξεκινά μια πορεία αυτογνωσίας και ελευθέρωσης από τα δεσμά της συνήθειας, του φόβου και της συναισθηματικής στασιμότητας.

Η Ανθή Παπαργυρίου πραγματεύεται έντονα την απραξία ως αντίδραση, τη μεταμόρφωση μέσα από την πράξη και τη σύγκρουση με τον εαυτό και το παρελθόν.

Η ηρωίδα αποκολλάται από την καθημερινότητά της, απορρίπτοντας το ρολόι, το κινητό, το παλτό, σύμβολα ελέγχου, κοινωνικής τάξης και ασφάλειας.

Η απώλεια αυτών των πραγμάτων σηματοδοτεί την αναγέννηση μιας νέας ταυτότητας, πιο αυθεντικής και ελεύθερης.

Το κεντρικό μοτίβο του χρόνου (“δύο παρά τέταρτο”) λειτουργεί σαν σημείο καμπής: η στιγμή όπου η ηρωίδα «καθυστερεί» στη ζωή της για να τη συναντήσει πραγματικά.

Η γραφή της είναι λυρική, εξομολογητική και κινηματογραφική.

Οι σκηνές εναλλάσσονται με έντονη συναισθηματική φόρτιση και ρυθμό εσωτερικού μονόλογου. Η γλώσσα κινείται ανάμεσα στο ποιητικό και το καθημερινό, δημιουργώντας μια αφήγηση που αισθητοποιεί τη σκέψη. Οι μεταφορές (το παγκάκι, το αστικό, το παλτό, η θάλασσα) μετατρέπονται σε σύμβολα υπαρξιακής μετάβασης.

Η κεντρική ηρωίδα είναι ανώνυμη, λειτουργώντας ως καθρέφτης για κάθε άνθρωπο που νιώθει εγκλωβισμένος.

Μέσα από μια σειρά φαινομενικά παράλογων πράξεων (κόψιμο μαλλιών, επίσκεψη στη μητέρα, νυχτερινός περίπατος, συνάντηση στο μπαρ) η αφηγήτρια βιώνει μια τελετουργία λύτρωσης.

Το ταξίδι της δεν είναι χωρικό αλλά ψυχικό, μια μετάβαση από την απουσία στην παρουσία, από τον φόβο στη συνειδητότητα.

Οι δευτερεύοντες χαρακτήρες (η μητέρα, ο άγνωστος στο μπαρ, ο σύντροφος στο τέλος) λειτουργούν ως καθρέφτες του εσωτερικού της κόσμου, όχι ως αυτόνομες προσωπικότητες.

Η Ανθή Παπαργυρίου συνθέτει ένα φιλοσοφικό αφήγημα με στοιχεία ψυχολογικού ρεαλισμού, όπου η πλοκή υποχωρεί μπροστά στη στοχαστική ενδοσκόπηση. Η αφήγηση ρέει σαν συνειδησιακό ποτάμι, με έντονη συναισθηματική ταλάντωση και υπαρξιακό βάθος. Το βιβλίο, περισσότερο από ιστορία, είναι μια εμπειρία αυτοανακάλυψης.

Παρά τον ποιητικό του τόνο, διατηρεί μια αμεσότητα και ειλικρίνεια που συγκινεί, ιδιαίτερα αναγνώστες που έχουν βιώσει την ανάγκη επαναπροσδιορισμού της ζωής τους.