«Εάν δίνεις έναν αγώνα στη ζωή σου, δεν είναι αρκετό να τον κερδίσεις»

Από τα δωρεάν λεωφορεία του Queens έως την απεργία πείνας υπέρ των οδηγών ταξί, ο 33χρονος ανατρεπτικός σοσιαλιστής, με ρίζες σε τρεις ηπείρους, τα έβαλε με το σύστημα και το νίκησε: τώρα πια είναι δήμαρχος της Νέας Υόρκης…

Γεννημένος στην Ουγκάντα, μεγαλωμένος στη Νέα Υόρκη και μουσουλμάνος ήταν ένας ελάχιστα γνωστός τοπικός πολιτειακός βουλευτής με «φτωχό» βιογραφικό. Μερικούς μήνες αργότερα, στις 24 Ιουνίου, έφθασε να νικήσει με μεγάλη διαφορά (43,5% έναντι 36,4%) τον πρώην κυβερνήτη της Νέας Υόρκης Άντονι Κουόμο, κι ενώ ο τελευταίος είχε τη στήριξη γιγαντιαίων δωρητών και τεράστιων πολιτικών μεγεθών όπως ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος Μπιλ Κλίντον.

Ο Μαμντάνι έχει χαρακτηριστεί «πολύ ακραίος για μια πόλη που ήδη βρίσκεται σε αναταραχή» και στο κόμμα του ως «μη δοκιμασμένο» και «πολύ ριζοσπάστη» για μια πόλη με προϋπολογισμό 115 δισ. δολ. και πάνω από 300.000 δημοτικούς υπαλλήλους.

Ο Μαμντάνι τοποθετείται πολιτικά στην πιο αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος, πουμ προσάθησε να στρέψει το κόμμα προς τα αριστερά, και απέκτησαν ρεύμα μετά το 2016 όταν ο Μπέρνι Σάντερς έκανε πιο δημοφιλή την έννοια του «δημοκρατικού σοσιαλισμού» κατά την προεκλογική του εκστρατεία απέναντι στη Χίλαρι Κλίντον.

Ποια είναι η –κατά τους New York Times– «ακροαριστερή ατζέντα» του;

Το στίγμα είχε δοθεί στο βίντεο για το χαλάλ. «Εάν ήμουν ο δήμαρχος, θα εργαζόμουν με το Δημοτικό Συμβούλιο από την πρώτη μέρα για να κάνω το χαλάλ να στοιχίζει ξανά οκτώ δολάρια», δήλωνε ο Μαμντάνι, αναδεικνύοντας το street food σε σύμβολο μιας καμπάνιας που επέμενε ανυποχώρητα σε μια Νέα Υόρκη βιώσιμη για τον απλό εργαζόμενο κόσμο. Τα ενοίκια θα παγώσουν, αφού με τις δυσθεώρητες τιμές τους οι Νεοϋορκέζοι της εργαζόμενης τάξης εκδιώκονται από την πόλη που έχτισαν». Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, όπως εξηγούσε ο υποψήφιος των Δημοκρατικών, μέσα από το Συμβούλιο Ρύθμισης Ενοικίων, τα μέλη του οποίου διορίζονται από τον δήμαρχο.

Τα λεωφορεία θα είναι δωρεάν.

Ως βουλευτής της Πολιτείας ο Μαμντάνι έστησε μαζί με τον γερουσιαστή της Πολιτείας Μάικλ Γιάνναρος, ένα επιτυχημένο πιλοτικό πρόγραμμα δωρεάν λεωφορείων σε πέντε γραμμές, το οποίο αύξησε τη χρήση κατά 30% και μείωσε τις επιθέσεις σε οδηγούς κατά 39% .

Δωρεάν θα είναι και οι παιδικοί σταθμοί.

Θα δημιουργηθούν δημοτικά μανάβικα για να αγοράζουν οι Νεοϋορκέζοι φθηνά τρόφιμα κόντρα στον καλπάζοντα πληθωρισμό.

Θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός.

Πόροι θα προέλθουν από την αύξηση της φορολόγησης των πλουσίων. «Οι δισεκατομμυριούχοι έχουν ήδη αποκτήσει αρκετά. Τώρα είναι η σειρά σας», λέει σε βίντεό του.

Ο Μαμντάνι έτρεξε μια φανταστική καμπάνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία δεν είχε απολύτως καμία σχέση με το αποστειρωμένο comme il faut προϊόν εταιρειών πολιτικού μάρκετινγκ, που παράγεται σε αμέτρητες κόπιες. Σε αυτή την εκστρατεία, αναδεικνύεται ένας άνθρωπος αναμφισβήτητα χαρισματικός, εύστροφος, ευφυής, με τεράστια ευφράδεια λόγου, αφοπλιστική αμεσότητα – και μια εκπληκτική αίσθηση χιούμορ που συχνά φθάνει στον αυτοσαρκασμό.

Σε ένα βίντεο για του Αγίου Βαλεντίνου, ο Μαμντάνι περπατά στη Νέα Υόρκη σέρνοντας μαζί του ένα σκασμό μπαλόνια σε σχήμα καρδιάς κι έναν τύπο που παίζει σαξόφωνο – και κάνει πρόταση «Will you be my Democrat?» στους ψηφοφόρους του. Σε ένα άλλο, πέφτει με το κοστούμι στον παγωμένο Ατλαντικό για να τονίσει την πρότασή του για πάγωμα των ενοικίων.

Το κυριότερο είναι ότι ο Μαμντάνι μοιάζει αληθινός – ένας άνθρωπος που δείχνει να πιστεύει αυτά που λέει, ένας πολίτης που νοιάζεται για την πόλη του. Μέχρι στιγμής, έχει καταθέσει δείγματα έμπρακτης κοινωνικής ευαισθησίας.

«Τον έβλεπα στη μία μετά την άλλη διαδήλωση, στη μία μετά την άλλη πικετοφορία, με ήλιο και βροχή, με ένα γιγάντιο χαμόγελο στο πρόσωπό του και μια βαθιά πεποίθηση ότι η πόλη μας μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο», έγραφε δημοσιογράφος του Nation τον περασμένο Φεβρουάριο.

Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών έχει εργαστεί προηγουμένως ως σύμβουλος στέγασης στην περιοχή του το Queens, βοηθώντας νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, ιδίως μετανάστες, να αποφύγουν την έξωση και την καταστροφή.

Το 2021, ο Μαμνταντί είχε κατεβεί σε απεργία πείνας με αίτημα να διαγραφεί το χρέος των οδηγών ταξί. Μετά από δεκαπέντε ημέρες, το πέτυχε.

«Εάν δίνεις έναν αγώνα στη ζωή σου, δεν είναι αρκετό να τον κερδίσεις», λέει, «πρέπει να βεβαιωθείς ότι κανείς άλλος δεν πρέπει να χρειάζεται να τον δώσει».
Αποτυχημένος ράπερ, παιδί διακεκριμένων γονιών

Τα τελευταία λόγια τα έχει εμπνευστεί από τη φιλοσοφία του πατέρα του Μαχμούντ Μαμντάνι. Ο πατήρ Μαμντάνι είναι γεννημένος στην Ουγκάντα, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Columbia, ειδικευόμενος στην αφρικανική πολιτική και ιστορία. Μεταξύ άλλων, είχε περιληφθεί το 2008 στους «20 Κορυφαίους Δημόσιους Διανοούμενους» από τα περιοδικά Foreign Policy και Prospect.

Η μητέρα του Ζόραν Μαμντάνι είναι διακεκριμένη Ινδή σκηνοθέτιδα και απόφοιτη του Χάρβαρντ Μίρα Ναίρ. Οι ταινίες της Ναίρ διακρίνονται για την κοινωνική και πολιτική τους ευαισθησία, όπως το υποψήφιο για Όσκαρ «Salam Bombai!» και το τιμημένο με Χρυσό Λέοντα «Monsoon Wedding».

Μάλιστα, όταν ο Μαμντάνι αποφάσισε να γίνει ράπερ, έγραψε μαζί με τον συνάδελφό του Abdul Bar Hussein το σάουντρακ για την ταινία της μητέρας του «Queen of Katwe» (2016), παραγωγή της Disney. Υπέγραφε με το όνομα Young Cardamom (Νεαρό Κάρδαμο). Δεν έμελλε όμως να κάνει τελικά καριέρα ως μουσικός.

Οι γονείς του μετακόμισαν από την Ουγκάντα στη Νέα Υόρκη όταν ο μικρός Ζόραν ήταν 7 ετών.

Δεν φοβήθηκε να προβάλλει το μουσουλμανικό στοιχείο της ταυτότητάς του, σε μια πόλη που στο πρόσφατο παρελθόν είχε αυξηθεί το ρατσιστικό μένος.

Δεν δίστασε ωστόσο και να βιντεοσκοπήσει τον εαυτό του να σπάει τη νηστεία στο Ραμαζανίου, τρώγοντας ένα γιγαντιαίο μπουρίτο.
Αληθινό παιδί μιας Νέας Υόρκης όπως τη λάτρεψε ο Γούντι Άλεν

Ο Μαμντάνι είναι αμετακίνητος υποστηρικτής των δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού και δριμύς επικριτής της ισραηλινής κυβέρνησης για την καταπάτηση αυτών των δικαιωμάτων.

Το 2023 κατέθεσε νομοσχέδιο για να τερματιστεί η φοροαπαλλαγή για φιλανθρωπίες στη Νέα Υόρκη που συνδέονται με τους ισραηλινούς εποικισμούς οι οποίοι παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο – το οποίο δεν πέρασε.

Την ίδια χρονιά, κατέβηκε σε απεργία πείνας, αυτή τη φορά μπροστά από τον Λευκό Οίκο, με αίτημα την ανακωχή στη Λωρίδα της Γάζας.

Η πόλη της Νέας Υόρκης όμως φιλοξενεί τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα του κόσμου – περίπου ένα εκατομμύριο, νούμερο σχεδόν ίδιο με τον εβραϊκό πληθυσμό του Τελ Αβίβ και της Ιερουσαλήμ αθροιστικά. Οπότε, μάλλον ο Μαμντάνι δεν θα τα είχε καταφέρει εάν είχε την κοινότητα αυτή απέναντί του.

Όπως γράφει ο Guardian, καθοριστικό στοιχείο στην επιτυχία του ήταν η ακλόνητη υποστήριξη από προοδευτικές προσωπικότητες, όπως ο ελεγκτής της Νέας Υόρκης Μπραντ Λάντερ, συνυποψήφιος του Μαμντάνι και υψηλότερος εβραίος αξιωματούχος στην πόλη. Λάντερ και Μαμντάνι σε ένα απολαυστικό βίντεο δήλωσαν ότι αλληλοϋποστηρίζονται, στήριξη που «αποδείχτηκε καθοριστική» για τον Μαμντάνι λόγω του συστήματος ψηφοφορίας.

Εμφανίστηκαν δε παρέα στην εκπομπή του Στίβεν Κόλμπερτ. Ανυποχώρητος στις θέσεις του για το Παλαιστινιακό, ο Μαμντάνι ταυτόχρονα δήλωσε ότι θα αυξήσει τα μέτρα για να πατάξει τον αντισημιτισμό και τα εγκλήματα μίσους. Ο Λάντερ από δίπλα τόνισε ότι εκείνος, ένας «υπερήφανος εβραίος Νεοϋορκέζος», στηρίζει έναν μουσουλμάνο γιατί συμμερίζονται ανησυχίες για τον αντισημιτισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα των Παλαιστινίων: «Υπάρχει κάτι εξαιρετικό μεταξύ ενός εβραίου Νεοϋορκέζου και ενός μουσουλμάνου Νεοϋορκέζου που ενώνονται για να πουν ότι θα προστατεύσουν όλους του Νεοϋορκέζους».

Οι δυο κοινότητες θα έρθουν κοντά στη βάση του ανθρωπισμού, τόνισε ο Μαμντάνι. Κι αυτό είναι «το πιο νεοϋορκέζικο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε». «Για τόσους από εμάς που μεγαλώσαμε σε αυτή την πόλη, η διαφορά είναι κάτι που γιορτάζουμε, μέρος πράγματι του ψηφιδωτού αυτού του τόπου τον οποίο ονομάζουμε σπίτι».

Στην πρώτη του ομιλία μετά τη νίκη του, αναγνώρισε ότι είναι νέος, μουσουλμάνος και δημοκρατικός σοσιαλιστής και δήλωσε ότι αρνείται «να απολογηθεί για οτιδήποτε από αυτά». Η συμμετοχή στις εκλογές ξεπέρασε τα 2 εκατομμύρια ψηφοφόρους, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά από το 1969, σύμφωνα με το Συμβούλιο Εκλογών της Νέας Υόρκης. Ανάμεσα σε όσα είπε αναφέρθηκε και στον Τραμπ. «Αυτός δεν είναι απλώς ο τρόπος για να σταματήσουμε τον Τραμπ, είναι ο τρόπος για να σταματήσουμε τον επόμενο», είπε απευθυνόμενος στους Νεοϋορκέζους. «Οπότε, Ντόναλντ Τραμπ, αφού ξέρω ότι με βλέπεις, έχω τέσσερις λέξεις για σένα: Άνοιξε την ένταση».